Uprawiając sporty wytrzymałościowe, takie jak triathlon, bieganie czy kolarstwo, nieustannie walczymy z czasem. Jak pracować osiem godzin dziennie, trenować dwie godziny, dbać o rodzinę i o siebie? A jednak udaje się, bo jesteśmy mistrzami w zarządzaniu czasem.
Niewielu zastanawia się nad tym, jak ważne funkcje pełnią nasze zęby i usta. Oto brama do oddychania, jedzenia i picia. To właśnie tutaj zaczyna się proces trawienia.
Bierzemy za pewnik, że sport to zdrowie, ale czy sporty wytrzymałościowe są zdrowe dla naszych zębów? Tu zaczynają się schody.
Często uznajemy, że samo szczotkowanie wystarcza, a nagle okazuje się, że sportowcy wytrzymałościowi są bardziej narażeni na ryzyko erozji zębów. Dlaczego?
Odpowiedź jest banalna — osoby uprawiające sporty spożywają słodkie napoje i specjalne odżywki bogate w cukry. Jest jeszcze jedna rzecz — kojarzycie uczucie suchości w ustach podczas wysiłku fizycznego? Idzie ono w parze z próchnicą…
Spożywanie napojów bogatych w cukry to nieodłączny element treningów. Pomagają one uzupełnić glikogen w mięśniach i wątrobie, jednak negatywnie wpływają na stan naszych zębów. Napoje przeznaczone dla sportowców zawierają także kwas fosforowy lub cytrynowy, które dodatkowo osłabiają szkliwo.
Brak śliny ma znaczenie
Intensywne i długotrwałe oddychanie przez usta powoduje wysychanie błony śluzowej jamy ustnej. Przepływ śliny staje się mniejszy, wtedy wzrasta szansa na pojawienie się bakterii.
W praktyce wygląda to tak — badania z roku 2014 przeprowadzone przez The Scandinavian Journal of Sports Medicine wykazały, że grupa badanych 35 triathlonistów wykazywała większą erozję szkliwa niż 35-osobowa grupa kontrolna.
Konieczne staje się teraz powiedzenie dwóch słów o funkcjach śliny
Im dłuższy trening, tym mniejsza wilgotność jamy ustnej i bardziej alkaliczny odczyn. Brak śliny w ustach prowadzi do próchnicy. Ślina zawiera ochronne, neutralizujące enzymy, które pomagają zachować “porządek” w jamie ustnej ( znasz ten moment gdy nie możesz przełknąć żelu energetycznego:-)?
Choroby zębów niczym efekt motyla
Nie zapominajmy o jednym — próchnica zębów wpływa na nasze samopoczucie i funkcjonowanie całego ciała. Bakterie dostają się do organizmu. Ten zaczyna z nimi walkę, w rezultacie czego spada kondycja i czujemy się źle. Z pozoru błahy powód może wpłynąć na wynik maratonu (stracić życiówkę przez ból zęba)?
Spokojna głowa, triathlonista rozwiązuje nie takie problemy
Tak, było o negatywach… Słodkie napoje i brak śliny niekorzystnie wpływają na stan uzębienia, ale to nie powód, by rezygnować z pasji. Jest kilka warunków, które trzeba spełnić w biegu po piękny uśmiech na pudle.
- Oto pierwsze z przykazań dentysty triathlonisty — zęby szczotkujemy minimum dwa razy dziennie. Stosujemy nici dentystyczne — jeśli tego nie robimy 40% powierzchni naszych zębów pozostaje niewyczyszczona. Szczotkowanie powinno być uzupełnione płukaniem jamy ustnej – używajcie Water Pik i płukanek do jamy ustnej.
- Oczywiście, dobry stomatolog to podstawa! Powinien znać i rozumieć specyfikę życia sportowca. Jak często trzeba go odwiedzić? Na okresowe przeglądy zgłaszamy się 2–3 razy w roku.
- Nie pozwól, by dyskomfort związany z zębem, zniszczył Twój życiowy rekord — gdy pojawi się niepokojący Cię objaw, zgłoś się do specjalisty.
- Po zakończeniu treningu lub zawodów, wypłucz zęby (jamę ustna) wodą i odczekaj 30 minut, aby je umyć (czyli rozciąganie, rolowanie i szczotkowanie).
- Zamiast słodkich napojów izotonicznych pij więcej wody. Można dodać do niej elektrolity lub zastąpić wodą kokosową — to genialny izotonik.
- A co z tą nieszczęsną śliną? Z pomocą przychodzi guma miętowa z ksylitolem, która pomaga zwiększyć ilość wydzielanej śliny
Bądź aktywny w dbaniu o zęby, a poprawisz swoje treningi, zdrowie i wydajność przez całe życie.
Bibliografia:
The effect of swimming on oral health status: competitive versus non-competitive athletes.D’Ercole S, Tieri M, Martinelli D, Tripodi D.J Appl Oral Sci. 2016 Apr;24(2):107–13. Pol Merkur Lekarski. 2016 Feb;40(236):79–83.Tooth erosion — a multidisciplinary approach].Strużycka I1, Rusyan E2, Bogusławska-Kapała A1.
Do current sports nutrition guidelines conflict with good oral health? Broad EM, Rye LA. Gen Dent. 2015 Nov-Dec;63(6):18–23.
The Governor has a sweet tooth — mouth sensing of nutrients to enhance sports performance. Burke LM, Maughan RJ.
Eur J Sport Sci. 2015;15(1):29–40. doi: 10.1080/17461391.2014.971880. Epub 2014 Oct 27. Review.
Effect of endurance training on dental erosion, caries, and saliva.Frese C, Frese F, Kuhlmann S, Saure D, Reljic D, Staehle HJ, Wolff D.
Scand J Med Sci Sports. 2015 Jun;25(3):e319-26. doi: 10.1111/sms.12266. Epub 2014 Jun 11.
International Journal of Sports Medicine: Elite athletes and oral health
British Journal of Sports Medicine: Oral health and impact on performance athletes participating in the London 2012 Olympic Games: a cross-sectional study
Journal of Biological Regulators and Homeostatic Agents: The effect of swimming on oral ecological factors
Journal of Prosthetic Dentistry: Severe and rapid erosion of dental enamel from swimming: a clinical report
Journal of the California Dental Association: Sports drinks and dental erosion